Obejmuje swym zasięgiem 24 jednostki administracyjne (miasta i gminy) na powierzchni prawie 100 tyś. ha. Powierzchnia Nadleśnictwa to około 17 tyś. ha. lasów i gruntów nieleśnych podzielonych na 16 leśnictw (14 leśnictw rewirowych, leśnictwo szkółkarskie Bojanice oraz leśnictwo łowieckie OHZ Bielawa) w 2-ch obrębach leśnych.

Nadleśnictwo powstało w 1945 roku, a w obecnym swym kształcie utworzone zostało w roku 1977. Cała powierzchnia lasów Nadleśnictwa zaliczona została do lasów ochronnych ze względu na takie kategorie: ochronne jak glebochronne, wodochronne, położone w granicach administracyjnych miast, w odległości do 10 km od granic miast liczących ponad 50 tys. mieszkańców, uzdrowiskowo- klimatyczne, lasy stanowiące wyłączone drzewostany nasienne, lub cenne fragmenty rodzimej przyrody, ostoje zwierząt chronionych. W niektórych partiach drzewostanu kategorie te nakładają się na siebie, zwłaszcza w rejonach dużych skupisk ludności jak miasta Dzierżoniów, Bielawa, Pieszyce, Świdnica, Wałbrzych. W związku z bliskością dużych ośrodków miejskich i przemysłowych, a także dlatego że przeważające wiatry zachodnie przynoszą trans graniczne emisje przemysłowe lasy Nadleśnictwa zaliczone zostały do strefy uszkodzeń przemysłowych (od I do III-ciej).

Ukształtowanie terenu wykazuje silne zróżnicowanie, od falistej równiny Niziny Śląskiej z pojedynczymi wzniesieniami od 150 do 250 m n.p.m. na północy i wschodzie poprzez tereny wyżynne Przedgórza Sudeckiego 200 do 500 m n.p.m. na zachodzie i południowym-wschodzie, aż do masywu górskiego Gór Sowich z najwyższym szczytem Wielka Sowa 1014 m n.p.m. Klimat jest także zróżnicowany, od łagodniejszego klimatu podgórskich nizin i kotlin w północno-środkowej części Nadleśnictwa, do bardziej ostrego klimatu górskiego na południu. Średnie roczne sumy opadów wahają się od 650 mm do 940 mm. Długość okresu wegetacyjnego 175 dni.

Główne rodzaje gleb to gleby brunatne właściwe i brunatne kwaśne. Przeważają bogate siedliska lasowe z przeważającym udziałem świerka (45%), dębu (23%), buka (11%), oraz modrzewia i sosny (10%). Lesistość obszaru Nadleśnictwa wnosi 17%. Lasy obecnie różnią się swym składem i powierzchnią od stanu pierwotnego. Jedno i drugie zmieniło się w ciągu ostatnich stuleci pod wpływem działalności człowieka. Główne kiedyś gatunki lasotwórcze, takie jak jodła, buk, jawor, dąb, wiąz, zastąpił w znacznej mierze świerk.