Wydawca treści
Natura 2000
Na terenie Nadleśnictwa Świdnica zlokalizowanych jest 5 obszarów sieci Natura 2000: 4 specjalne obszary ochrony siedlisk (SOO) i 1 obszar specjalnej ochrony ptaków (OSO).
SPECJALNE OBSZARY OCHRONY NATURA 2000
SOO KAMIONKI (PLH020005)
Typ ostoi: B
Powierzchnia: 66,9 ha
Obszar obejmuje tereny leżące w bezpośrednim sąsiedztwie wsi Kamionka, na zachód od zabudowań. Są to północne stoki Gór Sowich. Znajdują się tu odsłonięcia skał serpentynitowych, przyjmujące postać niewielkich ścianek skalnych. W części porośnięte są lasem. Obszar stanowi jedno z kilku najbogatszych stanowisk zanokcicy serpentynowej Asplenium adulterinum w Polsce. Występuje tu 7-20% jej krajowej populacji. Ponadto występuje tu znaczna populacja Asplenium adiantum-nigrum (ok. 30% krajowej populacji) oraz niewielka populacja A. cuneifolium. Obszar ma kluczowe znaczenie dla zachowania wymienionych gatunków w skali kraju. Zagrożenie dla zachowania przedmiotów ochrony stanowią naturalne procesy sukcesyjne.
SOO OSTOJA NIETOPERZY GÓR SOWICH (PLH020071)
Typ ostoi: E
Powierzchnia: 21 324,9 ha
Obszar obejmuje większość pasma Gór Sowich. Zawiera 16 cennych obiektów ? miejsc zimowania nietoperzy w starych sztolniach. W zasięgu obszaru występują też siedliska przyrodnicze, m.in. kompleks cennych łąk Glinno-Zagórze i wyspowe stanowisko boru górnoreglowego na Wielkiej Sowie.
Na terenie ostoi stwierdzono 3 gatunki nietoperzy z załącznika II Dyrektywy Siedliskowej. Kolonia rozrodcza nocka dużego Myotis myotis w Rościszowie to jedno z największych letnich znanych zgrupowań tego gatunku w Polsce. Obszar obejmuje również żerowiska nietoperzy.
Zagrożeniem dla zachowania przedmiotów ochrony są akty wandalizmu w zamkniętych obiektach: włamania, zwłaszcza zima, penetracja i niepokojenie zimujących nietoperzy, palenie ognisk wewnątrz obiektów. Zagrożenie stanowi też turystyka w trakcie hibernacji. Brak dogodnych miejsc schronienia (szczelin, zakamarków, uszczelnienie strychów) w okresie aktywności nietoperzy.
SOO WZGÓRZA NIEMCZAŃSKIE (PLH020082)
Typ ostoi: B
Powierzchnia: 3 237,2 ha
Obszar obejmuje pasma sąsiadujących wzniesień wyznaczające zachodni kraniec rozległego mezoregionu Wzgórz Niemczańsko-Strzelińskich. Są to Wzgórza: Krzyżowe, Gilowskie, Gumińskie i Dębowe, mające rangę mikroregionów w podziale fizyczno-geograficznym. Pasma te mają kształt niewysokich, zalesionych grzbietów usytuowanych południkowo, wyraźnie wyodrębnionych krajobrazowo i wzajemnie pooddzielanych obniżeniami dolinowymi, zajętymi przez miejscowości i użytki rolne.
W ostoi dominują drzewostany liściaste z dobrze zachowanymi zbiorowiskami. Oprócz zbiorowisk leśnych ostoja obejmuje kilka obiektów i środowisk o wybitnych wartościach przyrodniczych, tj. cenne siedliska łąkowe (łąki trzęślicowe w płd. części Wzgórz Krzyżowych, murawy kserotermiczne koło Księginic Wielkich, skalne bramy na przełomach potoków na Wzgórzach Gumińskich, nieczynna kopalnia wapienia koło Gilowa). Oprócz walorów przyrodniczych, obszar ostoi jest niezwykle interesujący pod wglądem kulturowym. Odkryto tu ślady siedmiu wczesnośredniowiecznych grodzisk, z których jedno, w pobliżu ?Tatarskiego Jaru?, należy do największych na Śląsku, zaś położona w centrum obszaru Niemcza jest jednym z najstarszych i najciekawszych miast w Polsce.
Na terenie ostoi stwierdzono 8 typów siedlisk przyrodniczych, w tym 2 priorytetowe. Pod względem powierzchniowym dominują kwaśne dąbrowy śródlądowe oraz grądy środkowoeuropejskie, obecne głównie na zboczach i części wierzchowinowej wzgórz. W zbiorowiskach leśnych zaznacza się też udział buczyn ? zarówno kwaśnych, jak i żyznych. Do najlepiej zachowanych należą partie w okolicy Niemczy, na Wzgórzach Dębowych. Na szczególną uwagę zasługują pasma łęgów wiązowo-jesionowych i olszowo-jesionowych w dolinach cieków i wokół stawów. Obniżenia pomiędzy wzgórzami miejscami mają charakter wąwozów o pionowych ścianach skalnych, na których obecne są płaty zbiorowisk z udziałem m.in. paprotki zwyczajnej Polypodium vulgare. Do wartościowych zbiorowisk nieleśnych należą też płaty łąk rajgrasowych z zimowitem jesiennym Colchicum autumnale.
Fauna ostoi to przede wszystkich liczne gatunki motyli: szlaczkoń szafraniec Colias myrmidone, czerwończyk nieparek Lycaena dispar, modraszek nausitous Maculinea nausithous oraz rzadkie gatunki miernikowcowatych Geometridae. Obszar ważny dla ochrony dwóch gatunków nietoperzy z załącznika II Dyrektywy Siedliskowej. Łącznie stwierdzono tu występowanie 8 gatunków nietoperzy, dla których nieczynna kopalnia wapienia w Gilowie stanowi cenne stanowisko w okresie rozrodczym i zimowym.
Zagrożenia dla flory i fauny ostoi to przede wszystkim:
-naturalna sukcesja w wyniku zaprzestania użytkowania;
-dzikie wysypiska śmieci i niekontrolowana turystyka;
-niszczenie sztolni, niepokojenie nietoperzy w okresie hibernacji.
SOO MODRASZKI KOŁO OPOCZKI (PLH020094)
Typ ostoi: B
Powierzchnia: 31,4ha
Obszar stanowi podmokły kompleks łąkowy w zagłębieniu terenu wyżłobionym przez potok Węgłówka, pomiędzy osiedlami Opoczka i Wieruszów. Ostoja jest jednym z nielicznych obszarów położonych na Przedgórzu Sudeckim i jedynym dla ochrony łąk trzęślicowych i świeżych wraz ze związanymi z nimi motylami. Znajduje się tu jedno z kilkunastu znanych z tego mezoregionu stanowisk czerwończyka nieparka Lyceana dispar i modraszka telejusa Maculinea teleius oraz jedno z nielicznych dla modraszka nausitousa M. nausithous. Na obszarze ostoi znajduje się też stanowiska zagrożonego w Polsce i na Dolnym Śląsku modraszka eumedona Aricia eumedon.
Zagrożenie dla ostoi stanowi niekontrolowane w czasie, niesystematyczne koszenie łąki w miejscach bardziej suchych, w mniejszym stopniu zanieczyszczenie wód potoku.
OSO ZBIORNIK MIETKOWSKI (PLB020004)
Typ ostoi: A
Powierzchnia: 1 193,9 ha
Ostoja to zbiornik retencyjny, który w okresach suchych umożliwia podniesienie poziomu wód w Bystrzycy, ułatwiając żeglugę. Pełni też funkcję żwirowni. Charakteryzuje się dużym wahaniami poziomu wody, co sprzyja odsłanianiu błot, które stanowią atrakcyjne miejsca żerowania dla ptaków błotnych. Efektem wydobywania żwiru są zwałowiska ziemi, tworzące przy wysokich stanach wody, małe wyspy ? miejsce gniazdowania mew i rybitw. Roślinność wodna zbiornika jest bardzo uboga. Tylko w najpłytszych miejscach rosną kępy trzciny i pałki. W ostoi występuje co najmniej 8 gatunków z załącznika I Dyrektywy Ptasiej, 4 gatunki z Polskiej Czerwonej Księgi. W okresie lęgowym występuje tu cenne populacje ohara Tadorna tadorna, rybitwy rzecznej Sterna hirundo i mewy czarnogłowej Larus melanocephalus. Miejsce odpoczynku gęsi w okresie wędrówek i zimowisko w niektórych gatunków, zwłaszcza gęsi zbożowej Anser fabalis (podczas wędrówek do 64500 osobników, zimujących przy niezamarzniętym zbiorniku 7000-9000 osobników) oraz gęsi białoczelnej Anser albifrons (do 5000 osobników). W okresie wędrówek występują tu duże koncentracje krzyżówki Anas platyrhynchos, siewnicy Pluvialis squatarola, łęczaka Tringa glareola i kulika wielkiego Numenius arquata.
Zagrożeniem dla zachowania walorów ostoi jest zanikanie płycizn i mulistego dna na skutek wydobywania żwiru i pogłębiania zbiornika, penetrowanie siedlisk przez ludzi i zwierzęta domowe, turystyka.
W zasięgu granic ostoi nie ma gruntów w zarządzie Nadleśnictwa Świdnica.
